آقای وزیر! آمارهای حوزه گردشگری را دریابید - وبلاگ ماریانا

به گزارش وبلاگ ماریانا، در شرایطی که این روزها موضوع گردشگری به موضوع مهمی برای رهایی کشور از اقتصاد نفتی مطرح شده، اما هیچ آماری از نقاط ضعف و قوت این حوزه در دسترس نیست و تعیین نیست چه زمانی تدوین می گردد.

وبلاگ ماریانا: احتمالا شما هم این روزها موضوع با اهمیت بودن جهانگردی و رشد اقتصاد بدون نفت و لزوم افزایش عایدی زایی از صنعت جهانگردی را زیاد از زبان مسئولان شنیده اید. اینکه جهانگردی کلید حل مسائل کشور است و اگر امروز مجموعه ای از مسائل در کشور مطرح است به علت عدم توجه جامع به این صنعت است و یا این موضوع که راه تحقق اقتصاد بدون نفت، اهتمام ویژه به حوزه میراث فرهنگی، جهانگردی و صنایع دستی است و جهانگردی، نسخه نجات بخش اقتصاد و راهکاری برای مقابله با تحریم ها است و جملاتی از این دست هم حتما به گوش شما خورده است که البته بی راه هم نیستند.

آمار و ارقام صنعت جهانگردی جهانی و تجربه بسیاری از کشورهای جهان نیز تایید می نماید که توجه به حوزه جهانگردی و رشد عایدیهای این حوزه می تواند نسخه شفا بخشی برای اقتصاد بیمار کشور ما باشد؛ چراکه حجم عایدی این صنعت در جهان بسیار بالاست؛ چنانکه در سال 2022 کل عایدی صنعت جهانگردی جهان معادل 7.7 تریلیون دلار و تعداد جهانگردان بین المللی نیز 969 میلیون نفر در جهان بوده است. بنابراین تنها کافی است تا 2 درصد این تعداد جهانگرد به ایران وارد شوند تا بخش جهانگردی کشور به کلی متحول گردد.

تجربه کشورهای همسایه ایران نیز نشان می دهد سرمایه گذاری در حوزه جهانگردی می تواند بسیار پربازده و مجذوب نماینده باشد به طوری که کشوری همانند امارات را از عایدی یک میلیارد دلاری در این صنعت در سال 2000 به بیش از 60 میلیارد دلار در سال 2022 برساند.

اهدافی برای نرسیدن

بنابراین برنامه ریزی برای رشد صنعت جهانگردی در شرایطی که جهان عایدیهای هنگفتی از این حوزه به دست آورده است، یکی از احتیاجها و اولویت های اساسی کشور است و مسئولان نیز نشان داده اند حداقل در مقام صحبت و سخن این فرآیند را آغاز نموده اند. هرچند سال ها پیش نیز در سند منظره 20 ساله توسعه بخش میراث فرهنگی و جهانگردی (1384 تا 1404)، موارد بسیاری از رشد کمی این صنعت نوشته شده بود که البته در حد سند و نوشته به جای مانده است.

به عنوان مثال در این سند اشاره شده است که سهم ایران از عایدی جهانگردی جهانی از 0.07 درصد در سال 1383 به (2 درصد) در سال 1404 رشد یابد به گونه ای که کشور ایران در سال 1404 سالانه قریب 25 میلیارد دلار از محل جهانگرد ورودی عایدی کسب نماید. یا اینکه نوشته شده است در سال 1404 تعداد جهانگردان جهانی در ایران به 20 میلیون نفر برسد.

شرایط فعلی نشان می دهد صنعت جهانگردی کشور نه تنها به این اعداد و ارقام نرسیده که حتی به آنها نزدیک هم نشده است؛ چراکه تعداد جهانگردان خارجی ایران در سال 2022 حدود 4.1 میلیون نفر بوده است و این تعداد فقط 0.4 درصد از کل سفرهای جهانگردی جهان در این سال بوده و عایدی کسب شده در این حوزه نیز حدود 6.2 میلیارد دلار بوده است.

ایجاد نظام آماری حوزه جهانگردی چه شد؟

بعلاوه تعداد زیادی اهداف کیفی برای این حوزه تعریف شده که از جمله آن ها ایجاد اشتغال و عایدی ارزی، افزایش عایدی سرانه و یاری به کاهش عدم تعادل های اجتماعی و گرفتن سهم مناسب از بازار جهانگردی بین المللی است. اهداف این چنینی نه تنها در این سند که در برنامه ششم و هفتم توسعه نیز ذکر شده است.

نکته اساسی آن است که برنامه ششم توسعه به انتها رسیده و برنامه هفتم نیز در حال آنالیز است؛ اما اهداف کمی با یک عقبگرد همراه بوده به طوری که از 20 میلیون جهانگرد خارجی هدفگذاری شده در سند منظره، به 15 میلیون نفر در برنامه هفتم توسعه کاهش پیدا نموده و در خصوص اهداف کیفی نیز معین نیست اصلا چه اندازه از آنها محقق شده است.

آنالیز سایت وزارت میراث فرهنگی و جهانگردی به عنوان متولی اصلی این حوزه نیز هیچ ردپایی از آمار را نشان نمی دهد در حالی که در یکی از بندهای سند منظره و در بخش برنامه های آینده به ایجاد نظام جامع آماری اشاره شده است. بنابراین انتظار این بود در شرایطی که 18 سال از مدت زمان سند منظره به انتها رسیده حداقل بند آماری این سند که به عنوان چراغی برای ادامه مسیر است، محقق می شد تا معین می شد دقیقا برای افزایش عایدیهای ارزی، رونق جهانگردی و تحقق اقتصاد بدون نفت کدام بخش ها احتیاج به تمرکز بیشتر و برنامه ریزی دقیق تر دارند.

با یک بخش یتیم طرفیم!

به نظر می رسد بخش آماری کشور عموما و آمارهای بخش جهانگردی خصوصا به مانند فرزند یتیمی است که کسی سرپرستی آن را بر عهده ندارد و ظاهرا قرار نیست کسی سرپرستی آن را نیز بر عهده بگیرد، و الا با گذشت حدود دو دهه از تکلیف ایجاد نظام آماری، حداقل بخشی از آن تدوین شده و تصویری آماری و روشن از شرایط فعلی احتیاجمند ی های جهانگردی کشور به دست می داد.

به همین علت توصیه به مسئولان حوزه جهانگردی که قصد دارند این حوزه را به کلید حل مسائل کشور، نجات اقتصاد و برطرف تحریم ها تبدیل نمایند، این است که آمارها را دریابید تا اقدام شما به مثابه تیری در تاریکی نباشد. در غیر این صورت چند سال دیگر به جای حرکت به سمت اهداف باید اهداف را به سمت خود حرکت داده و از جذب 15 میلیون جهانگرد به 10 و 5 میلیون جهانگرد هم راضی شوند!